Vladas Braziūnas

მიეწებება სადაც ერთურთს ბაგით მდინარე, ციხე დგას ბრძოელბგამოვლილი, ცრემლმომდინარე, წვიმა ჩარეცხავს ევროპის გზებს დღით გარდასულით, შემოაბიჯებს ცრუდ მზირალი ლანდი წარსულის, წყალს შეაფარებს თავს უცნობი რაიმე სული. ორი მდინარის სალტე ციხეს კიდეც ამშვენებს, გასცდი ნაპირებს, ცა პასუხსაც შემოგაშველებს, გარდიქმენ ცოდვად, ფერდობების ძუნწო საფლავო, რომ ქუჩებს თავი შეაცოდო და შეაფარო. აბჯარი, ჯვრები, ბოროტების მკაცრი ნაყოფი, შეჯვარებული ნერესის ხმით და უარყოფით, გამყინვარებულს ტყეებს, ქცეულთ მხოლოდ ეკლებად, ძველად ჯვარწერილთ დრო ზღვებისკენ მიერეკება. აქ შუაწყალში იწყებს ტორტმანს ტალღა ძლიერი, აქ ანარეკლი დააბიჯებს ღმერთის იერით, ხელაყვანილი მოჰყავს ბავშვი და მიმზერს ურცხვად – მარადიულად სჯერა ჩემი, საუკუნო ბარათებს ფურცლავს.

ლუდხანის კართან დგას მენდელსონი – ვით მარტოხელა ობოლი ცრემლი; გამოგონებულ მთვარის სურათებს ვიღაც უჩინრად ლოცავს თუ წყევლის. ღამისეული მოგონებებით გასრიალდება ელვა – ბაგეზე, ვფიქრობ ბავშვებზე... საფეთქლის მიღმა გაოგნებული დავძრწი, დაგეძებ. პირველი ბავშვი შენ გგავდა, კარგო. როგორც წვეთს-წვეთი, ფოთოლს-ფოთოლი, ნუ გამახსენებ, წამს უნუგეშოს – სიკვდილის ამბავს, ცრემლით მოყოლილს. სავსე მთვარეთა სხივით დაზაფრულს, ნუ მომაგონებ საშიშ ჭრილობას, სიზმრების მიღმა ახსნილ სახეებს, დამსხვრეულ სარკის გულახდილობას. აღარსად მოჩანს უკვე მწვერვალნი, ო, ღმერთო ჩემო, ზღვებიც გაქვავდნენ. დამსკდარან ირგვლივ ღვთიური მთანი, ვერ მოვიტანე დოქი აქამდე – რომ შენი ხელით შემესვა წყალი, მეხილა შუქი შენი სხეულის, გაიყოლიე მდინარისაკენ, ნაწნავთ სინაზე და განძეული. ჩემს მუხლთ წინარე გამოიტირე ჩემი ცოდვა და ჩემი სიცრუე, სირცხვილის ცელი მიცელავს ფეხებს – დანაპირები ვერ შეგისრულე. უხმოდ გასცურე ამ ზღვათა მიღმა, ელავ, ანათებ მზის ბრწყინვალებით, შიშველ სხეულზე ვით ანაბეჭდი – ცხელი აგვისტოს მოჩანს თვალები. აქვე ბაზარში გიყიდი ჩიტებს, რომელსაც ძალუძს ფრთები აღმართოს. აქ ყოველივეს მოძებნი, რაც გსურს, უნაპიროდ და უმისამართოდ. აქ არის ლუდი, კოვზი, სასწორი და ქალბატონი იხვების წყება, ღმერთო, შენია ეს სილამაზე, და ჯადოსნური თავდავიწყება. ოღონდ ნუ მომკლავ, ღმერთო, იოლად გრძნობის გარეშე უმტკივნეულოდ, როს ჩავიხუტებ ლოტოსის ყვავილს დამემშვიდობე მაშინ, სხეულო. სამშობლო მოჰგავს დაჭრილ მცენარეს, ნაჯახის დარტყმით დაჩეხილს, შეშლილს, მოვემართები ლუდის ბარიდან ნაიარევი ხის ტოტით ხელში.

განფენილია ჩემში მარად სული კახეთის, მისი მონა ვარ საუკუნოდ, თავს ვერ დავიხსნი, ნისლშებურვილნი, სურვილს ჩვენსას ვერც კი ვამხელდით, სიტყვათა წყებას იმეორებს გონი თავისით. ამოტვიფრული ძველ აბრაზე – სურათი გვაკრთობს, სუყველაფერი ამით ითქვა სამარადჟამოდ, რომ ხელოვანის სული მართლაც წააგავს მნათობს, ძველ პერანგივით ჩვენს სხეულზე მიზრდილა, გვათბობს და დროს არ ძალუძს, რომ ის წაშალოს... ამ სურათს მართლაც შეუძლია შეგეკამათოთ: ფულთან თამაშობთ, როგორც ცეცხლთან, ვერ დამშვიდდებით, აქ ფანჯრებიდან ჩანს საუნჯე, გვხიბლავს და გვართობს, შავი ზღვის პირზე ელვარებენ ოქროს თითები.

ჩვენი მარადი გიდი ხარ, ნანა, ეტრუსკთა ღმერთის გქვია სახელი, ერთიანობამ განგვკურნა, გვიხსნა, სული გვიბოძა ხორცად და სისხლად. და ვძლიეთ სურვილს ვით დარდს – გამხელილს. ნუ დავუჩოქებთ სიკვდილს ნურასდროს, თავს ვილნიუსის ზეცა დამყურებს, კვლავ თავს დავუხრი დღეებს უავდროს, მთებს ისევ შვენით ელვის საყურე... კახეთში ისევ დგას ძველი ციხე, გარდასულ წელთა გვიყვება ამბავს, ძველ საიდუმლოს – ბრძოლების გვიმხელს, სანთელი იწვის და თვალებს ნაბავს. შენი ღმერთი კი ღვინის თასებით კვლავ დაიჩოქებს საკურთხეველთან, და სული ერთურთს ვით ემსგავსება, ამაყად მოდის ჯიში ივერთა. ჩემს ლირიკოს ღმერთს ვიენაჟინდისს სურს განადიდოს სამშობლო შენი, სვიის ტოტებით (შევფიცავ სინდისს) გლოცავ კრინჩინში და ცრემლი მშვენის, დილის ნამს გემო უკვე გავუგე, მშვიდი ღიმილით შენს ვაჟას ვუსმენ მთებს კახეთისას კარებს გავუღებ, ფოთლების წყებას დავიფენ გულზე. ნანა – ქალღმერთის გქვია სახელი გზაჯვარედინზე ფიქრი ერთდება, – აქ, ჩემს თბილისში უკვე გათენდა, შენს ვილნიუსში – ახლა თენდება.