Vladas Braziūnas

w tamtym życiu byłem koniem służyłem jako rumak, na pogrzebie we wczesnym średniowieczu zamęczyli mnie w turnieju Prusowie, jeszcze żywego w jamę kładli mnie brzuchem do ziemi, przednie nogi podkulone, przyciśnięte mostkiem, trach jeden po drugim pękały kręgi szyjne, oczy zwrócone na zachód, tam, gdzie za morzem żyją rybojady, wysoko wzniesiony zad w tamtym życiu, kiedy byłem koniem harowałem u Niemca w kopalni w Banskiej Szczawnicy w krecich ciemnościach, oślepłem którejś nocy, czarnej, bez księżyca zabrali mnie do stajni, a potem pomaleńku gdy młody księżyc rósł, nocami wypuszczali na popas, oczyska wciąż szerzej i szerzej się otwierały, przywykły w tamtym życiu, kiedy byłem koniem z Nowogródka do Wilna przywiozłem Mickiewicza później błądziłem po mieście na drewnianych koturnach umierać wszyscy jadą do kochanej ojczyzny, do Vilniusa teraz straszę na Belmoncie czasami w Serejkiszkach na grzbiecie dźwigam policjanta granatowego jak daleki las w tamtym życiu byłem ptakiem – słowikiem w mieście nad Dunajem, pośród wzgórz i wąwozów, lasami upstrzonych, na Litwie leśnej i polnej budziłem ze snu kosiarzy w tamtym życiu, kiedy byłem ptakiem całą noc, tę ostatnią majową, gdy nie chce się ściemnić, całą bratysławską noc, jak wariat toczyłem bój ze wszystkimi ptakami dnia i nocy, i wszystkie pokonałem, lecz o świcie szalona kukułka i tak przyłapała poetę golutkiego grosze w kieszeni, kieszeń w drugim pokoju zostaje tylko miłość, śmierć i rekruci sam sobie teraz wykukasz w tamtym życiu, kiedy byłem poetą zauważyłem, że wszystkie Francuzki, z którymi jadę leżę albo lecę – usypiają mnie, są tak blisko i nie trzeba rozmawiać słowami, rękami, opuszkami gorących palców, kącikami ust, śnię w zamkniętej przestrzeni

W czarnym oknie, które wychodzi na twą stronę przez żółte pinie lampy klosz rozrasta się i nie więdnie, i się nie dzieje już więcej nic – tylko to, co już się stało, księżyc maluje na drogach bladymi cieniami od Werek, od Zielonych Jezior do naszych schodów, do rana wystanej, wytęsknionej nie ma ciebie w nocy. Same noce w tobie jak osad lat, samotności grząski osad w oknie, księżyca odleżyny krwawią do jeziora, drogi już rozkopane, po bezkierunkowych zakrętach żółte godziny wciąż gdzieś pędzą i się zabijają.

w literach zaklęte te same demony z dalekiej Grecji, jak Mendoga syn to, co się śniło, więcej nie powróci i znaczy to, co znaczy: prawosławny nie mówmy o tym, czego nie ma: mnich w zestroje barw wsłuchiwać się: chłopiec słyszę, jak opada żółtawy mrok na ścierniska, zbryzgane światłem syn nie powraca, te same demony słuchać i słyszeć, jak dudni gościniec i suną pułki znad morskiej głębiny: już z wojenki wraca słońce go ozłaca koniczek bułany krwawo nakrapiany a siodło z safianu

w szeregu pisma te same demony z Grecji, jak ten syn Mendoga i sen mój uporczywie nie wraca z prawosławia on: to proste mnich: mowy innej nie ma chłopczyna: jeno współbrzmień słuchaę słyszę, jak żółtawy mrok osiada mrok żniwa święte światło okala nie wraca syn, demony te same słuchaę i słyszeę, droga bliska rozświetla wydmy na morzu to z boju powroty po słoneczka zajściu krwią oroszone tylko noga biała w burzanów siodle

Algimantasowi Aleksandravičiusowi ostatni początek: wydaje się – wody się rozściełają wystraszony tryb, zasuwy mocno zaryglowane, dłoń w garści, spazmatycznej pięści, kobieta popycha, wyjdź popatrz, plamy światłocieni próbują się porozumieć z medytującymi, wydaje się, że wszyscy już są przed obiektywem, chowają się za maską, płyną do strefy nieostrości, autor czeka na deszcz, może wymyje, przypławi wykąpanych w strumieniach nagich, niepocieszonych, nieprzekładalnych na język zrozumiały dla nas, ważne jest tylko światło płynące z ostatniej ciemności, tylko oko tylko pół oka, pół spojrzenia oświetla i się zanurza w ciało niemowlęcia, zmarszczki, pomarszczone chmury nie wylane, nie wypowiedziane, stosunek jest subiektywny związki przyczynowe, ale niewidoczne, podnosi się ciśnienie w oku przypływ się podnosi, wybucha odpływ, nas unosi

w to życie wchodząc zapalam co rano jego światełko zapalam co rano ufne jej spojrzenie czuję, powiedz – i my tak spojrzymy komu w oczy? a co mamy robić gdy wiatr przez gałęzie słonko toczy gdy zorze coraz rzadsze – częściej będą odprowadzać do tego pagórka, miło tam będzie grzebać korzenie zapuść, iskierko, popiół przerośnij: oto gwiazdka żwiru na drodze – w sercu – wysoko

Nie przychodzę ani przyjeżdżam, mogę tylko zajechać, a ja w Poswolu, gdy bywało mi strasznie dobrze lub bardzo źle, miałem dokąd pójść, te wszystkie miejsca, które teraz żyją w moich wierszach, te wszystkie słowa, które żyją wciąż, nie mogą znaleźć swoich rzeczy, przychodzę ze słowami, rzeczy nie czekają na nie, nie rozpoznają, na podwórku naszego domu nie tylko pies, ludzie również podejrzliwi, chodzę, może zamierzam okraść, odebrać ich najdroższy skarb, zieleń posadzonej przez ojca jabłoni, przeze mnie wydeptaną ścieżkę i tę, która prowadzi do drwalni umarłych, ich przyszłe wspomnienie prowadzące do kresu nieżycia, jedyne miejsce, dokąd można przyjść.

KAMIEŃ bez ojca rośnie bez nóg wody pędzą latają chmury bezskrzydlate po gałęziach czerwonego dębu pod nimi piosnkę starą ogień Dzuków dziewięciorogi jeleń nieci gdy tą głęboką rzeką płynę podnoszę kamień ten ode dna piję tę pamięć i ten ogień przypomnieć sobie nie potrafię

ach a ja gdybym codziennie oglądał białą brodę Basanavičiusa nad swoim biurkiem jak Peter Baruona widzi na polach, gdzie tylko kosić i kosić oddalić wschody i zachody sutartines śpiewać po tamtej stronie Niemenka, a po tej – lyguo byśmy dorównali sobie – nie lękom byśmy odrzucili ryzyko, granicę do której jeszcze można marzyć ach lekiem dla mnie jest skaistā Rīga!

a kule – przez głowę mądrą, przez serce śmiertelne igieł koszyczek – zamieniają się w żmije, węgle a pasierbica w lesie twoim bawi się w chowanego z niedźwiedziem gdzie są jej głupi obrońcy z dobrymi sercami? – jak nitka przez ucho przez Asveję mknie nasza łódź a twoje włosy, twoje błyszczące strugi złociste czyżbyś oślepła? – wpadamy w ciemniejącą Santokę wszystkie warianty nieścisłe, od prawdy dalekie z książek czerpane, – a kto zaś tego wieczoru dotyka ten błyszczy jak twoje włosy złociste we śnie tym dziwnym delikatnymi przysypane igłami