беларуская мова | Vladas Braziūnas

Дзмітрый Дзмітрыеў

* * *

ліра сьпіралі – уверхніз зьнізверху: сноўдаеш да сноў нізка – бо глыбока ніз Ідэі... слоў зьбіраньне там... тэкстам не разьбі моўчу моў!

Dzmitryj Dzmitryjeu

* * *

spiralinė lyra – aukštžemyn žemaukštyn: slenka skiemuo... nuoskandon mens ar armens ligi sapno gyly Idėjos... žodžių net tų teks ieškot... netrempk tekstu – ten labinas nebyli byla

Literatūra ir menas. – 2010. – Sausio 15. – P. 1. – Prieiga internetu (žiūrėta 2013.I.16): http://www.culture.lt/lmenas/?leid_id=3267&kas=straipsnis&st...

беларуская мова

Уладас Бразюнас

Міжнародны фестываль «ВЯЛІКАЕ КНЯСТВА ПАЭЗІІ»

— «Magnus Ducatus Poesis» я б ахарактарызаваў як супольнасць паэтаў і перакладчыкаў паэзіі, музыкаў, мастакоў, іншых творцаў, стваральнікаў і крытыкаў мастацтва народаў Цэнтральнай Еўропы — літоўскага, беларускага, латышскага (і латгальскага), польскага, рускага, украінскага і іншых (уключна з нацыянальнымі меншасцямі гэтых краін). Гэта супольнасць ствараецца на аснове этычных і эстэтычных каштоўнасцяў, а таксама, паводле словаў літоўскай літаратуразнаўцы Ванды Забарскайтэ, «на аснове рэспубліканскіх ідэй ВКЛ — свабоды, талерантнасці і такіх каштоўнасцяў, як чалавечая годнасць і грамадзянскі абавязак».

Усё гэта — як бы субстрат, які не кідаецца ў вочы, падмурак, на якім будуецца гмах паэзіі (у шырокім сэнсе), паэзіі, што яднае, дапамагае пераступіць межы чалавечай замкнёнасці, непаразумення… Які сэнс я ўкладаю ў свой удзел у паэзіі? О, гэта пытанне ўсяго жыцця.

Міжнародны фестываль «ВЯЛІКАЕ КНЯСТВА ПАЭЗІІ»

Уладзімер Арлоў, Вера Бурлак, Віктар Жыбуль, Сяргей Прылуцкі, Андрэй Хадановіч (Беларусь)

Уладас Бразюнас, Вітас Дэкшніс, Антанас А. Ёнінас, Данатас Пятрошус, Альвідас Шляпікас (Літва)

Яцэк Гутараў, Богдан Задура, Лешак Энгелькінг (Польшча)

Дмытро Лазуткін, Мар’яна Саўка, Астап Слівінскі (Украіна)

Музыка: Сяргей Пукст (Беларусь)

23 кастрычніка

Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў, тэатр-студыя Я. Міровіча пр. Незалежнасці, 81 (ІІ паверх)

Пачатак а 19.00 гадзіне

Уваход вольны

Spalio 23 d. Baltarusijos valstybinėje menų akademijoje tarptautinė Magnus Ducatus Poesis bendrija, pakviesta Baltarusių PEN centro ir Lenkų instituto Minske, surengė poetinį muzikinį vyksmą; jame drauge su baltarusių, lenkų ir ukrainų poetais pasirodė Vladas Braziūnas, Vytautas Dekšnys, Antanas A. Jonynas, Donatas Petrošius ir Alvydas Šlepikas.

Бразюнас, Уладас [(Вільня, Літва) паэт, перакладчык, адзін са стваральнікаў канцэпцыі фестывалю]. „«Magnus Ducatus Poesis» я б ахарактарызаваў як супольнасць паэтаў і перакладчыкаў паэзіі, музыкаў, мастакоў, іншых творцаў, стваральнікаў і крытыкаў мастацтва народаў Цэнтральнай Еўропы…“ // Новы час. – 2009. – 16 кастрычнiка (10.19). – С. 14. – Iliustr.: Zenono Baltrušio (V. Braziūno portr.) nuotr. – (Культура: Фестываль). – Prieiga internetu (žiūrėta 2009.X.22): http://novychas.org/sites/default/files/NCH-38-2009.pdf
Бразюнас, Уладас [(Вільня, Літва) паэт, перакладчык, адзін са стваральнікаў канцэпцыі фестывалю]. „«Magnus Ducatus Poesis» я б ахарактарызаваў як супольнасць паэтаў і перакладчыкаў паэзіі, музыкаў, мастакоў, іншых творцаў, стваральнікаў і крытыкаў мастацтва народаў Цэнтральнай Еўропы…“ // Новы час online (virtualus). – 2009. – 16 кастрычнiка (10.19). – С. 14. – Iliustr.: [Zenono Baltrušio] (V. Braziūno portr.) nuotr. – (Культура). – Prieiga internetu (žiūrėta 2009.X.22): http://novychas.org/culture/«вялікае-княства-паэзіі»-халіфы-на-гадзіну-паветраныя-качэўнікі;
Literatūra ir menas. – 2009. – Spalio 30. – P. 3.

Vladas Brazūnas

Пераклаў зь літоўскае Андрэй Хадановіч

<br/>псіхаскапія дзявятага неба

сьвятое трымценьне зірнуць не давала назад на вусны, дзе ў вусьцішным часе танула дарога на словы, якія блукалі й вялі наўздагад няісных у сьвеце дзяцей, нежывога старога на дне таямніцы, дзе з даўніх часоў ні душы ляжала вялікая ноч, але хто і калі яе зьведаў? ты чуеш, бярвёны ў капліцы сьпяваюць на мшы бабуля жагнаецца ў кухні, працуе атрад караедаў дагэтуль у тоўшчы зямлі, але гэты алей але гэты сыр і плады, гэты хлеб наш надзённы злачыннае тое віно, пахаванае як найдалей тады яшчэ дыхала ліпкай крывёю чырвонай сыходзіла ў пушчы здабыць у крыніцах агню што кроў ачышчае багам, дыстылюючы ў чыстае крэда ён нас паяднае бядою, якой не спыню і белаю стане душа, як у страўніках крэйда павук-папрадуха, пляцеш павуту сваіх кос зь нявіннага цела, сатлелага цела багіні сем тыдняў дажджу праліліся зь дзявятых нябёс і кожны прыкуты да студні ад смагі загіне туманіцца неба й сьціхае жыцьцё на зямлі сьціскаецца горла і ногі нам путае страхам я бачыў, асела магіла – і ўсе, што сышлі празь сьцятыя вусны, празь века труны, праз засохлую гліну, праз студню, набітую прахам карэньнем растуць і ў вянкі заплятаюць, што ёсьць грызуць камяні і заходзяць у брамы бяз стуку так веды, старыя як ветах, нам ціснуць на грудзі, ламаючы косьць і цераз лазейку граху выпаўзае сястра іх гадзюка так хіліць уніз, да зямлі, ад празьмернасьці сіл і не дакрануцца да слова, што зробіцца справай сем раз па сем тыдняў дажджу зарадзіў небасхіл дзявятая неба, дзе сохнуць нічыйныя травы

Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 28;
Літаратурная Беларусь. – 2015. – 24 красавіка. – P. 12. – Prieiga internetu (žiūrėta 2015.V.9): http://www.lit-bel.org/assets/files/litbiel_2015_4.pdf.

Vladas Braziūnas

devintojo dangaus psichoskopija

palaimintas šiurpas neleido pažvelgti atgal į lūpas, kur vėrės plyšys į nebūtą slaptingąjį laiką žodžius, jau dabar nepažįstamus, gal negimusio senio arba negyvenusio vaiko patamsy mįslės iš tikrųjų glūdojo didi laikų užmirštųjų naktis, bet nebuvo ji mūsų girdi, kaip koplyčių sienojai įdumba, girdi rakandus virtuvėj žegnojant senolę ar trandį senoviškai triūsiant dabar ir po žemių kalkėtom viršūnėm, tačiau tas sūris ir vaisiai, alyvų aliejus ir duona ir uždraustas vynas, kurio pakasyną mačiau nebuvo dar miręs tas kraujas lipnus ir raudonas išėjęs į ąžuolo girią parnešti šaltinio ugnies ji kraują išvalo dievams į bespalvį ir skaidrų tave ji nulems ir mane nelemtim paminės ir balta bus sieloj – kaip skrandyje gėrusio kreidą voriuke verpėja, sruvena tavoji gija iš kūno tyrosios dievaitės, iš krinkančio kūno septynios savaitės lietaus – devintam danguje prikaustyti mes prie to rentinio, šuliniui griūnant miglojas dangus, apsiniaukia, pasauly tylu tik gniaužtas gerklė, tiktai išgąstis pančioja kojas ar kapas užgriuvęs, regėjau akies krašteliu pro lūpų ar grabo, ar rentinio plyšį, kaip ėjusio pėdos šakojas, nuo šlynžemio knojas daugyn ir mažyn, taip spėlionės šaknim šalutinėm išsipleikia, baksnoja paviršių ir akmenį kanda taip žinojimas, senas, senesnis už trauką mėnulio, duobia ir laužia krūtinę įsirango angis, jo sesuo, pro užnuodytą nuodėmės landą ir prispaudžia savosios jėgos sunkulys ir bijau pajudėt ir pajudinti laukiantį žodį: įsilijo, tai lis, ne septynias savaites jau lis devintam danguje, kur šaknijasi niekieno žolės

Braziūnas, Vladas. Alkanoji linksniuotė: eilėraščiai. – Vilnius: Vaga, 1993. – P. 114–115;
Braziūnas, Vladas. Vakar yra rytoj: [nauji eilėraščiai ir eilėraščiai iš ankstesnių rinkinių] / sudarė Elena Baliutytė. – Vilnius: Lietuvių kalbos ir literatūros institutas, 2007. – P. 111–112. – (Gyvoji poezija / [serijos dailininkė Sigutė Chlebinskaitė]). – Elenos Baliutytės str. „Herojaus išbandymas ugnimi, vandeniu, oru ir kitomis stichijomis per būtąjį nebaigtinį“ p. 6–31. – Priedas: 2 kompaktinės garso plokštelės / įrašė Virginijus Gasiliūnas;
Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 28.

Vladas Brazūnas

Пераклаў зь літоўскае Андрэй Хадановіч

<br/>вялікія ёсьць ночы

trois pensées musicales 1 уночы расьцьвітаюць твае грудзі і жнівень у аліўкавай атруце прароцтвам накрывае з галавой мы будзем пунктуальнымі да ўздыху у одах нашым зьменлівым губам садовых яблыням і туманам калі, сьцяжэлая, ты крочыш ціха за салаўём і йдзеш па горла ў песьні яшчэ ня ранак, ды ажыў агонь лістоты жылы, белыя камлі Пяшчотная! калені нахілі маленькі шэры талісман каханьня ня чутны ў цішыні, сядзі і плач спадзеючыся, што мой voix d'enfant пральецца празь вялізарную ноч апошняй нашай, Госпадзе, ахвяры 2 дурман сыходзіць, дрэмлюць маяраны у цемры галаву разьбіў нарог мы дзьве струны напятыя й старанна я ў ноч тваю ўціскаюся, і змрок вандроўнымі агеньчыкамі зьзяе і – бы з пакоя тайнага шкілет – усіх, што адплылі і адплываюць вачніцамі зіхціць дрыготкі сьлед ды сьвецяцца, ты бачыш, ратаўніча задумлівыя вочы кажаноў часовых крыўдаў сьцёртыя абліччы стары пажар, распалены наноў… падводжу вынікі: нас толькі двое ахвярнік – на расколатым рабры прароцтва накрывае з галавою Пяшчотная! ў абдымкі забяры хай дотык апячэ руку слабога цякучым полымем суцішыць боль да сэрца прытулі сьляпога Бога сьвятою песьняю chantant dans la coupole 3 маленькі шэры талісман каханьня мятліцамі вэрленіцца зьмярканьне і тоне ў ложку губакветны флот мяжа кладзецца залатым праборам палаюць верасы над ціхім борам і хмары галава гарыць бы ў печы не забываючы ніводнай рэчы груднога панцыра, крывавай клеткі што дзеліць нам свабоды й несвабоды і ластаўка, халодная заўсёды ужо сарвала твой брунатны плод мы ў гарадзкім мурашніку ня дома хто за каго, хто супраць, невядома і толькі ўночы іншая рука твае пялёсткі горне ў бок маўчаньня і заўважаю са зьдзіўленьнем тайным сусьвет, які маю ратуе ліру Пяшчотная! спагадная рука нам раны перавязвае няспынна здымае жар і абдымае шчыра і поіць нас гарбатаю палыннай Пяшчотная! мне не пачуць паэм дразда, што ў гласалаліі шаманнай нябёсы залівае зорнай маннай ды кропляю апошняй je vous aime гарыць на вершаліне надламанай

Рудамина, лістапад – сьнежань 1978

Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 26–27;
Літаратурная Беларусь. – 2015. – 24 красавіка. – P. 12. – Prieiga internetu (žiūrėta 2015.V.9): http://www.lit-bel.org/assets/files/litbiel_2015_4.pdf.

Vladas Braziūnas

naktys yra didelės

trois pensées musicales 1 pražysta naktį rusvos tavo krūtys ir įtaikus aliejinis rugpjūtis užlieja mus kilniom aiškiaregystėm mes būtini – atodūsio matmuo ir odė mūsų permainingom lūpom ir sodo obeliai, pakalnių ūkui į jį lėtai apsunkusi žengi paskui lakštingalą, giesmėn įbridus ne rytas dar, sudygusi ugnis ir lapų gyslos, ir balti kamienai Švelnioji mano! apkabink kelius mažyti pilkas meilės talismane tyloj negirdimas, sėdėk ir verk ir vilkis, kol ištrykš voix d'enfant po mano pirštais, didelė naktis šiai paskutinei, Dieve, atnašystei
2 garavo smalkės, merkėsi mairūnai noragas kaukolę užgavo tamsoje mes įtempti, ir smelkias mano kūnas į tavo naktį, švyti naktyje nakties žaltvykslės, vandenų išplautas boluos kaip griaučiai tavo kambariuos juodon naktin išplaukusiųjų plaustas juoda naktis akiduobėm žioruos bet tu regi, kaip išganingai švyti dvasingieji šikšnosparnių veidai ir išmanai tą laikinumo dydį: gaisrų ugnis, o, nuoskriaudų aidai... kai suskaičiuoju, liekame vien mudu ir aukuro nuskilusi briauna – aiškiaregystės šaukianti minutė Švelnioji mano! apkabink mane sušildyki, medėja baltos rankos suvilgyk žievę aptakioj liepsnoj ir aklą Dievą prie širdies prilenki šventa giesme chantant dans la coupole
3 mažyti pilkas meilės talismane smuikuoja smilga vakaro verlenas ir skęsta lūpažiedžių patale auksinio sklastymo tiesiausia biržė ir tyliai plasta ugniaspalviai viržiai viršum šilų, o debesio galva kūrenas tarsi nieko nepamiršus: krūtinės šarvas, kruvina ląsta dalija mūsų laisvę ir nelaisvę kregždė urvinė (jos ranka šalta) jau nusiskynė rusvą tavo vaisių o miesto skruzdėlyne mes beteisiai ir nežinia jau, kas už ką ir kas prieš ką tiktai sapne visai kita ranka tavuosius žiedlapius atskleidžia tylai ir pamatau su nuostaba slapta pasaulį, išganingą mano lyrai: Švelnioji mano! žydinti ranka mus apkabina ir matuoja karštį ir ant krūtinės užvynioja tvarstį ir girdo mus pelynų arbata Švelnioji mano! aš jau negirdžiu aušroj ką klieda amalinis strazdas lytėjimus užliedamas žvaigždėm ir paskutinį lašą je vous aime viršūnėj mūsų palaužtoj uždegdamas

Rudamina, 1978-ųjų lapkritis–gruodis

Braziūnas Vladas. Slenka žaibas: Eilėraščiai. – Vilnius: Vaga, 1983. – P. 42–44;
Braziunas, Vladas. veľke sú noci = grandes sont les nuits = naktys yra didelės / Výber zostavila a zredigovala Miroslava Vallová; z francúzštiny preložil S. Vallo [p. 33–35]; traduit du lituanien par Asta Uosytė-Būčienė et Marc Fontana [p. 36–38]. – Bratislava: Edícia Viachlasne Literárne informačné centrum, 2006. – P. 33–41;
http://www.lyrikline.org/index.php?id=162&L=1&author=vb02&sh... (eilėraštį skaito autorius);
Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 26–27.

Vladas Brazūnas

Пераклаў зь літоўскае Андрэй Хадановіч

<br/>* * *

сьветла ў ночы, пяшчотнай і цёплай, бы ўнутраны бок тваіх сьцёгнаў, ты ранак прасьпіш, днём прачнесься, а ночы пало- ву санлівай са мной застанесься, і ў сьне будзе ўсё, як было, будзе сьнег, і віхура за вокнамі яблыні белую скуру дало- няй кране там, дзе сад паўпусты, колькі хопіць нам зроку, у змроку расьце і ў квяцістых сукенках памерлыя маці расьсьце- люць павольны цяжар шапаткіх недасьнёных палотнаў, мне – слабога і чыстага – ты мяне дарыш пяшчотна, пяшчотна

Fabijoniškės, 2002.I.7

Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 26;
Літаратурная Беларусь. – 2015. – 24 красавіка. – P. 12. – Prieiga internetu (žiūrėta 2015.V.9): http://www.lit-bel.org/assets/files/litbiel_2015_4.pdf.

Vladas Braziūnas

* * *

šviesi naktis, šilta ir švelni tarytum vidinė tavo šlaunų pusė, tą rytą prasnūsi, dieną prabusi, nakty miegūsta prabūsi per pusę su manimi, už langų pustys kaip ir pustė, gūsiais, už langų šalnų delnai šalti lyti baltą obelų odą, plyti sodas pus- tuštis per platų užmatomą plotą, džiausto baltai išvelėtas paklodžių drobes mirusios motinos, sunkios ir lėtos, gėlėtos jų suknios, retai besapnuojamos, šnera švelnioji, mano švelnioji, man dovanoji mane, silpną ir švarų

Fabijoniškės, 2002.I.7

Braziūnas, Vladas. lėmeilėmeilėmeilė. - Vilnius: Vaga, 2002. - P.137;
Braziūnas, Vladas. Būtasis nebaigtinis = Imparfait / Į prancūzų k. vertė Genovaitė Dručkutė = Traduit du lituanien par Genovaitė Dručkutė; Dailininkė Sigutė Chlebinskaitė = Mise en page Sigutė Chlebinskaitė. - Vilnius: Petro ofsetas, 2003. - P. 28;
Vilenica 2005: 20. mednarodni literarni festival / [urednici Miljana Cunta, Barbara Šubert]. – Ljubljana: Društvo slovenskih pisateljev, 2005. – P. 99;
Braziūnas, Vladas. Vakar yra rytoj: [nauji eilėraščiai ir eilėraščiai iš ankstesnių rinkinių] / sudarė Elena Baliutytė. – Vilnius: Lietuvių kalbos ir literatūros institutas, 2007. – P. 225. – (Gyvoji poezija / [serijos dailininkė Sigutė Chlebinskaitė]). – Elenos Baliutytės straipsnis „Herojaus išbandymas ugnimi, vandeniu, oru ir kitomis stichijomis per būtąjį nebaigtinį“ p. 6–31. – Priedas: 2 kompaktinės garso plokštelės / įrašė Virginijus Gasiliūnas. – Kompaktinėje plokštelėje (CD-2.29) eilėraštį skaito Viktoras Rudžianskas;
http://www.lyrikline.org/index.php?id=162&L=2&author=vb02&sh... (eilėraštį skaito autorius);
Penki langai į sodą = חמישה חלונות אל הגן : eilėraščiai [ir jų vertimai į hebrajų ir lietuvių kalbas] / Ališanka, Eugenijus; Braziūnas, Vladas; Dekšnys, Vytautas; Nitzan, Tal; Paliulytė, Sonata; sudarė ir parengė Vladas Braziūnas. – Vilnius: Tarptautinių kultūros programų centras, 2009. – Lietuvių ir hebrajų kalbomis. – P. 104;
Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 16;
Braziūnas, Vladas. Poezii = Eilėraščiai / the idea and coordination Inga Lukoševičiūtė; în româneşte de Leo Butnaru, Ruxandra Cesereanu şi Alexandru Matei, Dumitru M. Ion şi Carolina Ilica, Irina Nechit. – Luxembourg, 2013. – (Rumunų ir lietuvių kalbomis). – P. 21;
Braziūnas, Vladas. E ramosa ci accershierà la sera [Ir siaus mus vakaras šakotas] / Cura e traduzione dal lituano di Pietro U. Dini. – Novi Ligure (AL): Joker, 2013. – p. 44.– (Parole del mondo). – Lietuvių ir italų kalbomis.

Уладас Бразюнас

Паэт і перакладнік Уладас Бразюнас нарадзіўся ў 1952 годзе ў Пасваліс, на поўначы Літвы, недалёка ад мяжы з Латвіяй. З 1983 г. выпусьціў 12 [2009 – 15] паэтычных зборнікаў, укладальнік і перакладнік некалькіх кнігаў. Перакладае з латыскай, францускай, некалькіх славянскіх моваў: зь беларускай, польскай, сэрбскай, харвацкай… Яго вершы перакладаюцца на альбанскую, ангельскую, баўгарскую, беларускую, грузінскую, італьянскую, нямецкую, польскую, румынскую, расійскую, славацкую, славенскую, украінскую, францускую, харвацкую, швэдзкую і іншыя мовы.
Уганараваны рознымі прэміямі ў Літве, а таксама ляўрэат прэміі фонда імя Тараса Шаўчэнкі (2002), Узнагароды Году Латвіі за ўнёсак усяго жыцьця ў пераклады латыскай літаратуры (2006).

Magnus Ducatus Poesis: ribų įveika = robežu pārvarēšana = пераадoленьне мeжаў = pokonywanie granic = подолання меж = преодоление рубежей = surmounting boundaries: 2006–2007 / Sudarė ir parengė Vladas Braziūnas. – Vilnius: Petro ofsetas, 2007. – P. 98.

Magnus Ducatus Poesis (2007)

Magnus Ducatus Poesis: ribų įveika = robežu pārvarēšana = пераадoленьне мeжаў = pokonywanie granic = подолання меж = преодоление рубежей = surmounting boundaries / Sudarė ir parengė Vladas Braziūnas; dailininkė Sigutė Chlebinskaitė. – Vilnius: Petro ofsetas, 2007. – 288 p.: iliustr. – Priedas: kompaktinė vaizdo ir garso plokštelė (DVD).

Šiame almanache, pirmajame jo numeryje, skelbiami pirmojo poliloginio poezijos ir muzikos vyksmo Magnus Ducatus Poesis dalyvių poetų eilėraščiai ir jų vertimai į kitas vyksmo dalyvių kalbas – lietuviškai, baltarusiškai, lenkiškai, ukrainiškai, rusiškai. Kompaktinėje vaizdo ir garso plokštelėje, leidžiamoje drauge su almanachu – pirmojo Magnus Ducatus Poesis viešo pasirodymo įrašas, jo autorius – Vladimiras Andronovas (Baltarusija). Be poetų ir daugiausia vienas kito poezijos vertėjų, jų eilėraščius drauge „skaito“ ir muzikai Algirdas Klova (Lietuva), Todaras Kaškurevičius (Baltarusija), Rūta ir Valdis Muktupavelai (Latvija). Pasirodymo vieta ir laikas – Lietuvos Respublikos ambasada Baltarusijoje, Minskas, 2006 m. liepos 5 d. – minint Lietuvos Valstybės (Mindaugo karūnavimo) dieną.

Vladas Braziūnas

Пераклаў зь літоўскае Андрэй Хадановіч

кароткая гісторыя часу

Лесі Украінцы слухайце, як скаланае яго ад найменшага шуму пільна сачыце сьляды, будзьце пакорныя й чуйныя размаўлялі – аб чым? аб празрыстым мёдзе акацый аб ціхіх гадзінах спакою і працы аб зьменах, што дзеляць бясконцасьць спрабуюць дзяліць, але дзе там, ці ж вычарпаеш мора з кроплі, з расы на надрэзаным сале лёгкі павеў, подых брызу – чым вымераць можна? ці размаўлялі пра гэта? а час ужо быў адліга час зацьвітаў, падаў сьнегам, не абяцаў даўгалецьця, маўчаў пра хваробы чытаў, рабіў сочыва й пераклады, разьбіты сухотамі ў друз лекавацца ў саляныя Друскенікі ехаў, і соль вёз у Львоў, сам, даўно ўжо сама выпала сольлю – у клясыкі, сольлю – у горад любімы, падобны да Вільні поўны гаворак і ўзгоркаў, народаў, якія вяслуюць кожны ў свой бок – то блукаюць у тумане, то вяслуюць на сонцы ў прагулкавай лодцы у мроях, у росквіце, у заняпадзе часам у горкай расе, невядома, ці солі, ці лугу патрэсканых мазалёў, разышліся па костках дзіравых, па валасох ператварыліся ў шэрань, калі гаварыць рамантычна а кажучы проста – зусім пасівелі і сталі адросткам на мезенцы гарбом Бітэ, але ўсё адно – празрыстым мёдам акацый

Габрэле Пяткявічайтэ-Бітэ (1861–1943) – празаік, драматург, крытык, публіцыстка, грамадзкая дзяячка. Таксама мела фізычную ваду.

Фабіёнішкес – Друскінінкай – Фабіёнішкес, 2006.XI.22–XII.3

Magnus Ducatus Poesis: ribų įveika = robežu pārvarēšana = пераадoленьне мeжаў = pokonywanie granic = подолання меж = преодоление рубежей = surmounting boundaries: 2006–2007 / Sudarė ir parengė Vladas Braziūnas. – Vilnius: Petro ofsetas, 2007. – P. 99

Vladas Braziūnas

trumpa laiko istorija

Lesiai Ukrainkai klausykit to, kurs krūpčioja nuo menkiausio garso sekite įkandin, būkite romūs ir budrūs kalbėjomės – apie ką? apie akacijų skaidrų medų apie tyliąsias darbo ir atilsio valandas apie matmenis, begalybę vis dalančius dalyti mėginančius, o beviltiškai, ką tu išgriebsi jūrą iš lašo ar laštako, iš aprasojusio lašinio bryzo brizo, lengvučio vėjo, dvelksmas – kuo išmatuotinas? gal apie jį kalbėjomės? laikas jau buvo atodrėkis laikas žydėjo, snigo, ilgų nežadėjo metų, nekalbėjo apie ligas virė uogienes, skaitė, vertė eilėraščius, gydytis kaulų džiovos važiavo į Druskininkus, druskos parsivežė Lvovan, pati sukristalėjo į klasikę druska – į mylimą miestą, panašų į Vilnių, pilną kalvų ir kalbų, ir tautų, beirkluojančių miestą kas sau, tarpais po rūką klajojančių, tarpais įsauly besiirstančių, užsisvajojusių, tarpstančių irstančių, tarpais į gailią rasą pavirstančių, nė nesuprasi druska ar skirstančių nuospaudų šármas išsiskirstė po mano kiaurus kaulus ir plaukus, virto į šarmą, romantiškai šnekant, o paprasčiau – į žilę, virto į ataugą ant mažylio, į Bitės kuprą, vis tiek – į skaidrų akacijų medų

Fabijoniškės–Druskininkai–Fabijoniškės, 2006.XI.22–XII.3

Magnus Ducatus Poesis: ribų įveika = robežu pārvarēšana = пераадoленьне мeжаў = pokonywanie granic = подолання меж = преодоление рубежей = surmounting boundaries: 2006–2007 / Sudarė ir parengė Vladas Braziūnas. – Vilnius: Petro ofsetas, 2007. – P. 95;
Braziūnas, Vladas. Vakar yra rytoj: [nauji eilėraščiai ir eilėraščiai iš ankstesnių rinkinių] / sudarė Elena Baliutytė. – Vilnius: Lietuvių kalbos ir literatūros institutas, 2007. – P. 160. – (Gyvoji poezija / [serijos dailininkė Sigutė Chlebinskaitė]). – Elenos Baliutytės str. „Herojaus išbandymas ugnimi, vandeniu, oru ir kitomis stichijomis per būtąjį nebaigtinį“ p. 6–31. – Priedas: 2 kompaktinės garso plokštelės / įrašė Virginijus Gasiliūnas;
http://www.balticsealibrary.info/index.php?option=com_flexic....

Vladas Braziūnas

Пераклаў зь літоўскае Андрэй Хадановіч

учора гэта сёньня

у іншым жыцьці, калі я быў канём, баявым жарабцом на хаўтурах па прусах у раньнім сераднявеччы, мяне загналі на скачках, яшчэ жывога паклалі у яму ніцма, пярэднія ногі сагнулі, прыціснутыя да грудзей, хрусь адзін за адным ламаліся шыйныя пазванкі, а вочы глядзелі на захад, туды, дзе за морам варагі, высока узьнесены зад у іншым жыцьці, калі быў я канём, я гібеў у нямецкай капальні ў Баньскай Шцяўніцы ў кратовай цямрэчы у чорнай бязьмесячнай ночы асьлеп, і ўзялі мяне ў стайню, пасьля паціхутку, пакуль прыбываў маладзік, выпускалі мяне на папас, і вочы – шырэй і шырэй – прывыкалі у іншым жыцьці, калі быў я канём, у Вільню з Наваградка толькі прывёз Міцкевіча, потым бадзяўся па горадзе я на драўляных катурнах у кірунку сьмерці, у любімым кірунку Вільнюса цяпер я зьяўляюся прывідам на Бэльмонце альбо ў Сэрэйкішкес шарахаюся ад злодзеяў і машынаў на хрыбціне цягну паліцэйскага сіняга, нібы той лес удалечыні у іншым жыцьці, калі быў я птушкаю – салаўём у гарадку ля Дунаю, паміж яроў і пагоркаў, лясамі парослых, паміж літоўскіх гаёў і палёў я касцоў абуджаў у іншым жыцьці, калі быў я птушкай апошняе травеньскай ночы, і ўсё не цямнела усю братыслаўскую ноч, і я вар’яцеў, выклікаючы на двубой усіх птушак ночы і дня, і ўсіх перамог я, але на сьвітанку зязюля шалёная ўсё ж засьпявала паэта галюткім, грошы ў кішэні, кішэнь у іншым пакоі застаецца толькі каханьне і сьмерць з маладым рэкрутам тут і сам закуеш, як зязюля у іншым жыцьці, калі быў я паэтам, я заўважыў, што ўсе францужанкі, зь якімі еду, ляжу ці лячу, – усыпляюць мяне, так блізка, што ня трэба нічога казаць языком ці рукамі, падушачкамі гарачых пальцаў ці куточкамі вуснаў, я сьню ў замкнёнай прасторы

Баньска Шцяўніца – Братыслава – Вільнюс, 2003.VI.1–IX.25

Magnus Ducatus Poesis: ribų įveika = robežu pārvarēšana = пераадoленьне мeжаў = pokonywanie granic = подолання меж = преодоление рубежей = surmounting boundaries: 2006–2007 / Sudarė ir parengė Vladas Braziūnas. – Vilnius: Petro ofsetas, 2007. – P. 100–101;
http://www.lyrikline.org/index.php?id=163&L=2&author=vb02&po...
Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 29.

Vladas Braziūnas

vakar yra rytoj

aname arklio gyvenime dirbau žirgu, per šermenis ankstyvaisiais viduramžiais prūsų varžybų buvau nuvarytas, dar gyvas duobėn guldomas kniūbsčias, priekinės kojos priklaupiamos, paspaudžiamos po krūtinkauliu, trakšt pirmas ir antras kaklo slanksteliai, akys saulės laidos kryptimi, kur už jūrių žuvėdai, aukštyn iškeltas pasturgalis aname arklio gyvenime prakaitavau vokiečio šachtoje Banská Štiavnicoj žiurkinoje tamsoj, apžlibau vieną naktį, stojus mėnulio tárpijoms, išvedė kūtėn, paskiau pamažėliais naktim, tunkant jaunam į pilnatį, leido ganyklon, akiūkliai platyn, vis platyn, pripratino aname arklio gyvenime iš Naugarduko į Wilno atvežęs Mickevičių klaidžiojau miesto gatvėmis ant medinių koturnų numirti – visi į tą mylimą šalį, į Vilnių dabar vaidenuosi Belmonte būna kad ir Sereikiškėse baidausi vagių ir mašinų ant sprando tampau policininką tolimo miško spalvos aname paukščio gyvenime dirbau lakštingala kalnų ir slėnių mieste prie Dugnojaus, miškais aptaisyto, girių, laukų Lietuvoj keldavau šienpjovius aname paukščio gyvenime visą vos temusią naktį iš gegužės į birželį ėjau iš proto, visą Bratislavos naktį ėjau lenktynių su vakaro paskiau ir su ryto paukščiais, visus juos užtrenkdamas, ryto pasiutus gegutė vis tiek užklupo poetą nuogintelį eurocentai kišenėj, kišenė kitam kambary lieka meilė, mirtis ir rekrūtai pats užkukuosi aname poeto gyvenime pastebėjau, kad visos prancūzės, važiuojam gulim ar skrendam, – migdo mane, vos šalia kad nereikėtų kalbėtis žodžiais ar rankom, ar pirštų karštų pagalvėlėm, ar lūpų kraščiukais, sapnuoju uždaroje erdvėje

Banská Štiavnica–Bratislava–Vilnius, 2003.VI.1–VI.12

Literatūra ir menas. - 2003. - Spalio 10. - P. 4. - Vieno anoniminio eilėraščio konkursas: I vieta. – Prieiga internetu: http://www.culture.lt/lmenas/?leid_id=2971&kas=straipsnis&st...
Poetinis Druskininkų ruduo 2004 = Druskininkai Poetic Fall 2004 / Sudarytojas ir redaktorius Kornelijus Platelis. – Vilnius: Vaga, 2004. – P. 292, 294. – Vieno anoniminio eilėraščio konkursas. I vieta;
Vilenica 2005: 20. mednarodni literarni festival / [urednici Miljana Cunta, Barbara Šubert]. – Ljubljana: Društvo slovenskih pisateljev, 2005. – P. 103, 105;
Magnus Ducatus Poesis: ribų įveika = robežu pārvarēšana = пераадoленьне мeжаў = pokonywanie granic = подолання меж = преодоление рубежей = surmounting boundaries: 2006–2007 / Sudarė ir parengė Vladas Braziūnas. – Vilnius: Petro ofsetas, 2007. – P. 96–97;
Braziūnas, Vladas. Vakar yra rytoj: [nauji eilėraščiai ir eilėraščiai iš ankstesnių rinkinių] / sudarė Elena Baliutytė. – Vilnius: Lietuvių kalbos ir literatūros institutas, 2007. – P. 262–263. – (Gyvoji poezija / [serijos dailininkė Sigutė Chlebinskaitė]). – Elenos Baliutytės straipsnis „Herojaus išbandymas ugnimi, vandeniu, oru ir kitomis stichijomis per būtąjį nebaigtinį“ p. 6–31. – Priedas: 2 kompaktinės garso plokštelės / įrašė Virginijus Gasiliūnas. – Kompaktinėje plokštelėje (CD-2.54) eilėraštį skaito Antanas A. Jonynas;
http://www.lyrikline.org/index.php?id=162&L=2&author=vb02&sh... (eilėraštį skaito autorius);
Poezijos kalbos kraštovaizdžiai = Sprachlandschaften der Poesie = Абсягi паэзii / European Borderlands. – Vilnius–Minsk: European Borderlands, 2009. – P. 29;
http://www.balticsealibrary.info/index.php?option=com_flexic...
Braziūnas, Vladas. E ramosa ci accershierà la sera [Ir siaus mus vakaras šakotas] / Cura e traduzione dal lituano di Pietro U. Dini. – Novi Ligure (AL): Joker, 2013. – P. 80, 82. – (Parole del mondo). – (Lietuvių ir italų k.). – [Pietro U. Dinio str.] Intelligenza del polpastrelli e poliglotismo militante, p. 105–110;
Braziūnas, Vladas. Poezii = Eilėraščiai / the idea and coordination Inga Lukoševičiūtė; în româneşte de Leo Butnaru, Ruxandra Cesereanu şi Alexandru Matei, Dumitru M. Ion şi Carolina Ilica, Irina Nechit. – Luxembourg, 2013. – (Rumunų ir lietuvių kalbomis). – P. 12–13.

Сяргей Прылуцкі

Арфэй

“Ты, цемра, што мяне радзіла...” Р. М. Рыльке Як і заўжды, на Варшаўскім мосьце выходзіш з машыны. Сапсаваны, сапселы канвэер мытні, сябры, знаёмцы... Цыгарэта за цыгарэтай зь відам на рэчку, вышкі, на зьмяінае тулава чэргаў, ярмарку жарсьцяў. Гэта былі няўяўныя зборышчы душ, якія кружлялі каля шапікаў з дрэнным фастфудам і ўзіраліся скрозь туман у адным кірунку. Цямнела вада за ўзбочынай. Больш не было нічога. Хіба што зарасьнікі й прывідныя лясы. Мост над вірамі, шэрае люстра неба. А ўдалечы – між аўто, людзей, прасталытак – быццам планкі бар’ераў на стадыёне, віднеліся абрысы шлагбаўмаў. Ноч, ледзьве ня раніца; дрымота й чаканьне гадо ў бурлівым варыве моў, дыялектаў і рас: скрыні з карэйцамі, партыя сьвежых лаосцаў. А вось і ён, твой дзяжурны зьмены, мытнік гэрмэс: “ваш квіток”, “кіруйце на трэці шэраг”, “калі ласка, пашпарт”. Свае абавязкі выконваў, як і належыць: пакуль душу маю разьвярэджваў позіркам, тут жа спрактыкавана абшукваў аўто. Нават потым (па ўсім) трывога, нібы сабака, не адставала і бегла заўсёды побач. Але большасьць – тутэйшыя: дзядзька са століну, цётка зь відамлі, два маладзёны з чарнаўчыц, нібы цытаты з адной і той самай кнігі. Сьвітанак і кава з хатдогам. Мэтамарфозы лёсаў чаруюць вока. Вось ты і маеш тую нібыта-свабоду, што блукае па венах і падвышае ціск. Знэрваваным арфэем ганяеш да беластоку, а твая эўрыдыка – палонная ў царстве айчыны. Пад нагамі ніякае глебы – яе й не было ніколі. “Гэткім гандлем ты мецьмеш свой мінімум”, – кажа пагодак, выхаванец хіп-хопу, свабоднага сэксу й бясчасься. Што ж, і ў гэтым схаваныя пэўныя праўда і шчырасьць. Бо яго заяблі, давялі да апошняе рысы іхні мэнтарскі тон, засьцярогі, іхнія будатрады, іхні цёплы куток з геранямі, сном і гарбаткай. Атрымаўшы патрэбны штамп, зьнікаеш за даляглядам: са сваімі сумнівамі, верай, каханьнем, жыцьцёвай мэтай. Калі ты малады – кайфуеш з уласнай няведы. Аднак і ў яе, як і ў візы, аднойчы сканчаецца тэрмін. І тады дзяжурны гэрмэс спыняе і кажа, наўпрост у вочы, абыякава й патрабавальна: “Вяртайся”. І ты едзеш назад, каб неяк уладкавацца качагарам у штольні аіду, пад бок да сваёй каханай. Таму колы аўто пажыраюць кавалкі зваротнага шляху няўпэўнена, мякка й цярпліва.

Orfėjas

беларуская мова